روش تست مایع نافذ، یک روش موثر ساده ونسبتا ارزان قیمت برای تشخیص ناپیوستگی هایی است که در سطح فلزات غیرمتخلخل و مواد دیگری مثل پلاستیک ها، شیشه و سرامیک ها وجود دارند.
مزایا
- این روش، حساسیت بالایی نسبت به ناپیوستگی های کوچک سطحی دارد.
- دامنه کاربرد درقطعات پلاستیکی، شیشه ، فلزات و سرامیک ها و…
- قیمت مقرون به صرفه وسرعت بالای انجام تست
- نبود محدودیت درتست قطعات بااشکال هندسی پیچیده
- نشانه ها به طور واضح روی سطح یک بخش تولید می شوند و یک نمایش بصری از عیب را نمایان میکنند.
- تجهیزات تست دردسرس و قابلیت حمل ونقل آسان
بازرسی مایعات نافذ شامل مواد نافذ ، حلال ها و آشکارساز، مطابق توصیه سازنده است.
اختلاط مواد نافذ از خانواده های مختلف یا تولیدکنندگان مختلف مجاز نیست.
گواهینامه مواد نافذ، برای بررسی، توسط شرکت سازنده مورد نیاز است.
اقدامات احتیاطی ایمنی باید مطابق دستورالعمل های تکمیل شده با هر یک از مواد نافذ تولید شده باشد.
از حلالهای بسیار فرار باید با احتیاط استفاده شود زیرا ممکن است بخار سمی باشد و مایعات باعث تحریک پوست شوند
– محدودیت های دمایی
دمای مواد نافذ و سطح قطعه مورد پردازش باید بین 5 تا 52 درجه سانتی گراد باشد.
حرارت دادن یا سرد کردن موضعی قطعه جهت نگهداری دمای قطعه در محدوده دمایی 5 تا 52 درجه سانتیگراد در حین آزمایش مجاز میباشد.
هنگامی که انجام آزمایش نفوذ مایع در محدوده دمایی 5 تا 52 درجه سانتیگراد عملی نیست ، دستورالعمل آزمایش نوشته شده برای دمای پایین تر یا بالاتر نیاز به تایید صلاحیت مواد نافذ و آشکارساز دارد.
-روش بازرسی
تمیزی کاری قبل ازبازرسی
قبل از هر بار انجام تست مایعات نافذ، سطح مورد تست و منطقه مجاور آن تا فاصله یک اینچ (25mm) بایستی کاملا خشک شده و از هرگونه،آلودگی، گریس، پرز، پوسته، سرباره جوشکاری،جرقه های جوشکاری، رنگ، روغن و یا هرگونه ماده خارجی که ممکن است باعث بسته شدن دهانه باز ناپیوستگی های سطحی قطعه شده و یا تداخلی درآزمایش ایجاد کنند، تمیز گردد.
مواد شوینده معمول که ممکن است مورد استفاده قرار گیرند شامل، مواد شوینده ، حلال های آلی ، محلول های رسوب زدایی و پاک کننده های رنگ هستند.
-اعمال مایع نفوذی
پس از تمیز کردن ، خشک شدن و قرار گرفتن در محدوده دمای مشخص شده ، مایع نافذ را به روش اسپری روی سطحی که می بایست مورد بازرسی قرار بگیرد اعمال میکنیم،به طوریکه تمام ناحیه مورد بررسی ،کاملا با مایع نافذ پوشانده شود.
طول زمان نفوذ باید حداقل 5 دقیقه برای دما بین 10 تا 52 درجه سانتی گراد یا طبق توصیه سازنده باشد. برای دمای5 تا 10 درجه سانتی گراد حداقل زمان نفوذ باید 10 دقیقه باشد.
– برداشتن مایع نفوذی اضافه ازروی قطعه
مایع نافذ قابل شستشو با حلال:
مایع اضافی قابل جابجایی یاقابل جدا شدن باید با پاک کردن پارچه ای بدون پرز یا کاغذهای جاذب برداشته شود و این عمل را تا زمانی که بیشتر آثار نفوذی برطرف شود ، تکرار کنید.
آثار باقی مانده باید با پاک کردن سطح با پارچه یا کاغذ جاذب که کمی با حلال مرطوب شده اند ، پاک شوند. برای کاهش احتمال پاک کردن مایع نافذ از درون ناپیوستگی ها، بایستی از استفاده بیش از حد حلال اجتناب کرد . پاشیدن مستقیم حلال رویسطح، پس از اعمال مایع نافذ و قبل از اعمال آشکار ساز،ممنوع می باشد.
– مایعات نافذ قابل شستشو با آب:
مایع نافذ قابل شستشو با آب بایستی بوسیله اسپری آب زدوده شود. فشار آب نباید از(350 kpa) 50 psi و دمای آب نیز نباید از 43 درجه ساتیگراد بیشتر باشد.
– خشک نمودن سطح
برای روش های قابل شستشو با آب یا امولسیون سازی می توان سطح را با تمیز کاری توسط مواد تمیز یا با استفاده از جریان هوای سیرکوله )فشرده( خشک نمود. بشرط اینکه دمای سطح از52 درجه سانتی گراد افزایش نیابد.
برای روش قابل شستشو بوسیله حلال، سطح می تواند با تبخیر معمولی، تمیز کاری توسط مواد تمیز، دستمال کشیدن و یا اعمال هوای فشرده خشک شود.
– اعمال اشکارساز
آشکار ساز مرطوب غیر آبی بایدپس از تکان دادن و یکنواخت شدن با اسپری در اسرع وقت پس از حذف مایع اضافی و خشک شدن سطح مورد استفاده قرار گیرد.
فاصله زمانی بین خشک شدن سطح پس از حذف نافذ اضافی و استفاده از آشکارساز نباید بیش از 30 دقیقه باشد. ضخامت ناکافی پوشش آشکارساز ممکن است که نتواند مایع نافذ را از درون ناپیوستگی ها بیرون بکشد و برعکس ضخامت اضافی پوشش ممکن است باعث پوشاندن )ماسک کردن( نشانه ها گردد.
آشکارساز باید بلافاصله بعد از حذف مایع نافذ اضافی اعمال شود. همچنین خشک کردن حتما باید با تبخیر معمولی انجام شود.
– تفسیرنتایج
علائم نافذ قابل مشاهده را می توان در نور طبیعی یا مصنوعی بررسی کرد.
حداقل شدت نور 100 fc یا1000 لوکس در سطح مورد نیاز است تا ازحساسیت کافی در حین بررسی و ارزیابی نشانه ها اطمینان حاصل شود.
اسپری آشکارساز یک پوشش سفید یکنواخت و منطقی ایجاد می کند. ناپیوستگی های سطحی با بیرون ریختن مایع نافذ نفوذکرده، نشان داده می شود ، معمولاً یک رنگ قرمز عمیق است که آشکار ساز را لکه دار می کند. علائم با رنگ صورتی روشن ممکن است نشان دهنده تمیز کردن بیش از حد باشد.
بازه زمانی تفسیر نهایی، اصلا نباید زودتر از 10 دقیقه و نباید دیرتر از 60 دقیقه باشد.
نظافت نامناسب ممکن است عیوب بیش از حد ایجاد کند که تفسیر را دشوار می کند. در این مورد ، معاینه مجدد باید پس از تمیز کردن کافی انجام شود.
-تمیزکاری بعدازبازرسی
تمیز کردن قطعه در مواردی ضروری است که نافذ یا آشکارساز باقیمانده می تواند در عملیات بعدی اختلال ایجاد کند. از اهمیت ویژه ای برخوردار است که در آن مواد باقیمانده با سایر عوامل رویه ترکیب شوندو باعث خوردگی گردند، در این مواقع پیشنهاد می شود این تمیزکاری بلافاصله پس از انجام آزمایش، ارزیابی و ثبت نتایج انجام گیرد؛ با استفاده از روشی که اثر منفی روی قطعه نگذارد.